top of page
Ara
Yazarın fotoğrafıYağızhan Çalışkan

TEMSİL NEDİR / WHAT IS REPRESENTATION

Güncelleme tarihi: 5 Oca 2021

Sanat tarihinin güne kadar gelen süreci boyunca en çok fikir üretilen ve tartışılan konularından biri temsil meselesi olmuştur. Başlangıç olarak sanatta temsil sorunu Platon’un sözünü ettiği mimesis (taklit) kavramı ile eski çağlardan süregelmiştir. Bu sebeple temsil kavramı sanat ile felsefenin ortak bir problemidir. Platon’a göre “sanat; ideanın bir görüngüsü, taklitidir”

Bu söz ile başlar isek sanatın primitif dönemlerinden modern sanat akımlarının başlangıcına dek olan sanat tarihinin tamamı bir temsil tarihidir diyebiliriz. Bulundukları dönemin sosyolojik ve antropolojik çözümlemesi o gün eserleri üzerinden okunabilir. Sanatçının izleyiciye dönemi hakkında söylediği çok şey vardır.

Modern sanatın başlangıcı dedim çünkü yirminci yüzyılın başında görsel sanat eskisi gibi olay örgüsü betimleme veya kişi tasvirinden uzaklaşmış ve salt estetiği ön plana almıştır. Tabi bahsedilen dönemde de temsil önceliğinin tamamen ortadan kalktığından bahsetmem mümkün değildir.

“Sanatın tarihinin tamamı bir temsil tarihidir. Bu bakımdan geçmiş kültürlere ait bilgiyi en genel anlamında geçmişin temsil biçimleri ve bu temsil biçimlerinin göndermeleri ile anlamlandırıyoruz.” (Alp, 2013, s:41)

Bu alıntıdan yola çıkarak sanat tarihinin modernizme kadar olan süreci dönemin temsilini içermektedir diyebiliriz. Sanatçı tarafında üretilen eserler onun yaşadığı ortamını, içinde bulunduğu toplumu ve o toplumun sosyolojik değerlerini analiz edebileceğimiz bir yapıdadır. Daha sonrasında, modernist akımların başlangıcından itibaren görsel sanatın merkezinde olma durumu hafiflemiştir.

1960 sonrası postmodern söylemin sanata getirdiği sorgulayıcı mantığın, o zamana kadar üzerinde fikir üretilmiş estetik değer ve temsil meselesini tekrar ele almaya zorlamıştır. Bahsettiğimiz sorgulama sürecinin en temelinde geçmişten günümüze gelen temsil edilmiş herşeyin bir kurgu olduğu ve saf olmadığı yatmaktadır. Gerçekçi temsillerin dünyaya ait başka versiyonlardaki kadar koşullu ve kurgulanmış olduğu düşüncesi günümüz çağdaş sanatında “temsil” bir kavram olarak anlam kazandırmış ve sanatın içine yeni hali ile dahil etmiştir.

Bu yeni temsil modeli temsil edilen her ne ise gerçekliğinin tamamen bizim zihnimizde var olduğu yönündedir. Bilim ve teknoloji, dışarıda insanın öznelliğinden bağımsız biçimde var olan bir gerçeklik bulunduğu varsayımıyla işlemeyi sürdürürken, sanat da giderek bu fikri daha fazla ciddiye almaktadır. Günümüzde temsil edilenin gerçekliği kişinin zihninde ki kadar var olduğundan öznel ve değişkendir diyebiliriz.

7 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

ZAMAN / TIME

Görsel sanatlarda zaman algısı, insanlık tarihinin sosyolojik psikolojik, felsefi bilimsel ve teknolojik gelişimlerine doğru orantılı bir...

SOYUTLAMA / ABSTRACTION

Soyut sanatın tarihçesi düşünsel süreci ve Türkiye’deki etkilerinden bahsetmeden önce “soyut” kelimesinin tanımını yapmak istiyorum....

Comments


bottom of page